Dossier: verkiezingen

‘Politici hebben allemaal praatjes. Geert Wilders roept al tien jaar hetzelfde. En nu hij eindelijk kan doen wat hij wil, gebeurt er nog steeds niks. Het zijn allemaal flappies. Ik vind gewoon: als je een grote mond op tv wil hebben, moet je ook gangster zijn in het echte leven. En als je dat niet bent, moet je je mond houden.

Mensen begrijpen niet hoe lang iemand moet wachten, en hoe weinig je zelf kunt doen. Je bent afhankelijk van de staat. En als de staat denkt: we gaan even achterover zitten, dan kunnen die mensen op straat gewoon wachten.

Het systeem klopt niet. Mensen die echt vooruit willen, moeten wachten. Ik heb op een wachtlijst voor een wachtlijst gestaan, letterlijk voor de deur van de opvang geslapen en ze belden de politie om me weg te krijgen. Ze hebben liever dat ik een pijpje oppak, dacht ik wel eens, want dan kunnen ze me sneller helpen.

Binnen in de nachtopvang voelt het alsof je in een gevangenis zit – het verschil is er niet eens. Ze zeggen: wees dankbaar dat je een dak hebt. Maar we worden niet als mensen behandeld.’

‘Ze bouwen telefoons, auto’s, tv’s – alles – maar mensen zonder huis helpen ze niet. Daklozen hebben kinderwagens, vrachtwagens, maar geen woning. Dat klopt niet.

Zeven dagen in de week luister ik naar de radio. Vier keer per dag hoor ik het nieuws. Het grootste probleem? Mensen praten wel, maar luisteren niet. Ze hebben hun mening al klaar voordat je je verhaal hebt verteld. Ik heb op straat geleefd, ik weet hoe het is.

En als er problemen zijn, help dan meteen. Nu is het vaak zo: als je een paar keer iets fout doet of te lang wegblijft, word je geschorst en lig je weer helemaal onderaan de wachtlijst. Dat soort regeltjes houden mensen juist vast, in plaats van dat ze verder komen.

Het hoeft niet ingewikkeld te zijn. Geef iemand gewoon een waarschuwing, kijk samen naar een oplossing, en bel niet meteen de politie. Vaak is dat helemaal niet nodig. En wat er ook gebeurt: altijd positief blijven.’

‘Wat mij verdrietig maakt, is dat we zorgverleners zijn, maar dat de zorg die we nu vaak geven, vooral is om te voorkomen dat iemand verder afglijdt. Terwijl we zó graag meer zouden willen doen. We willen mensen echt vooruithelpen. Terug de samenleving in. Maar dat lukt niet als de GGZ overvol zit, als er geen plekken zijn, als mensen geweigerd worden vanwege een contra-indicatie. Het is frustrerend, want het ligt niet aan de mensen zelf. De straat is hard. En de opvang wordt steeds meer het eindstation, in plaats van een tussenstap.
Ik snap niet waarom we dit als samenleving nog steeds niet zien. Want deze problemen – van psychische nood, verslaving, dakloosheid – zijn maatschappelijke problemen. Het raakt ons allemaal. Ik hoop dat er politici opstaan die verder kijken dan alleen geld. Die durven investeren in echte oplossingen, met een langetermijnvisie. Wie durft er op te staan en te zeggen: we gaan weer naar de mens kijken? Want mensen verdienen een nieuwe kans – maar dan moet er wel iemand zijn die die kans durft te geven.’

‘De samenwerking tussen partijen moet veel beter, de lijntjes korter en wachttijden ook. Niet alleen mensen oppakken en weer laten gaan, maar ook kijken: wat heeft iemand nodig? Hoe kunnen we behandelen in plaats van alleen ingrijpen?

Daarnaast moeten er meer hersteltrainingcentra komen, zoals Hersteltrainingscentrum (HTC) Umah-hai. Die plekken zijn ontzettend belangrijk voor mensen om weer een stap vooruit te zetten.

Ik werk nu al 15 jaar als ervaringsdeskundige, en ik zie wat bezuinigingen doen. Hoe minder zorg, hoe meer mensen op straat, verward, zonder begeleiding. En dat kost uiteindelijk de maatschappij ook veel meer.

De politiek moet verder kijken dan alleen cijfers. Kijk naar de mensen. Kies voor partijen die écht investeren in zorg, in samenwerking, in preventie van dakloosheid.

En wat ik ook belangrijk vind: stop met die voortdurende verhoging van de pensioenleeftijd. Het lijkt wel of we moeten doorwerken tot we erbij neervallen. Geef mensen hun waardigheid terug. Niet alleen door goede zorg, maar ook door fatsoenlijke keuzes te maken voor de lange termijn.’