Schokkende cijfers ETHOS-tellingen: 1% in grote steden dakloos, veel mensen verblijven in openbare ruimte
Dakloosheid in Nederland: hier zouden de verkiezingen over moeten gaan
Voor het eerst zijn de G4-steden, namelijk Amsterdam en Den Haag, meegenomen in de landelijke ETHOS daklozentelling die vandaag wordt gepresenteerd. Het resultaat is schokkend en maakt duidelijk hoe groot de problematiek werkelijk is: in de grote steden is meer dan 1% van de bevolking dak- of thuisloos. ‘Het is pijnlijk dat het in deze verkiezingsmaand oorverdovend stil blijft als het gaat om dit acute probleem. Vele tienduizenden mensen hebben geen thuis, een grondrecht dat met voeten getreden wordt. Híer zouden de verkiezingen over moeten gaan’, reageert Valente directeur Maarten Hijink.
De tellingen in de regio’s Amsterdam-Amstelland, Den Haag en Eindhoven laten zien dat dak- en thuisloosheid in deze regio’s in grote lijnen overeenkomt met het beeld in de regio’s zonder grote steden: de groep is zeer divers, met mannen en een substantieel percentage vrouwen, uiteenlopende leeftijden en leefsituaties.
Tegelijkertijd wijken de regio’s met grote steden op meerdere punten af van de regio’s zonder grote steden: er verblijven veel meer mensen in de openbare ruimte, met relatief veel vrouwen én veel kinderen. De diversiteit aan nationaliteiten in grote steden is groter en er zijn veel mensen zonder geldige verblijfsstatus. En: meer dan 1% van de bevolking in grote steden is dak- of thuisloos, tegenover gemiddeld ongeveer een kwart procentpunt in regio’s zonder grote steden.
1 op de 100 mensen dakloos
Laat die 1 procent even tot je doordringen. Van elke honderd ‘inwoners’ in een grote stad is er eentje dakloos. Dat zijn tienduizenden Nederlanders die elke dag zonder huis zitten – een urgent sociaal en politiek probleem.
In de grote steden verblijft bovendien 12% van de dak- en thuisloze mensen in de openbare ruimte, tegenover gemiddeld 7% elders, inclusief vrouwen en kinderen.
De belangrijkste conclusies van het rapport:
- Algemene beeld blijft stabiel: grote diversiteit aan mensen en leefsituaties
- Opvallend hoge cijfers en meer mensen in de openbare ruimte in de grote steden
- Regionale verschillen onderstrepen de noodzaak van maatwerk
- Instellingen zoals Valente-leden worden noodgedwongen gebruikt als opvanglocaties
- Veel dak- en thuisloze mensen zonder geldige verblijfsstatus
Het nieuws van de ETHOS telling is helder: dak- en thuisloosheid is veel groter en zichtbaarder dan eerdere schattingen lieten zien, en het probleem concentreert zich in grote steden, waar ook de meest kwetsbare groepen op straat terechtkomen.
Dakloosheid en woningnood hét thema van de verkiezingen
Hier zouden de verkiezingen over moeten gaan! Het gaat om tienduizenden mensen die geen huis hebben, vaak kinderen en vrouwen. Het vraagt om voldoende woningen, toegang tot zorg, regionaal maatwerk, investeringen in bestaanszekerheid, preventie van precaire woonsituaties, extra opvangplaatsen voor o.a. gezinnen, en structurele aandacht voor verborgen dakloosheid. Elke partij die dit negeert, negeert tienduizenden medeburgers die letterlijk op straat staan.
Geen concurrenten maar lotgenoten
Kortom: dakloosheid is geen marginaal probleem, maar een maatschappelijk drama dat structurele en politieke aandacht eist. De thuiswonende student, de gescheiden vrouw met kinderen, de statushouder, de arbeidsmigrant en de dakloze man zijn geen concurrenten maar lotgenoten; hun levens en ervaringen lijken wellicht totaal niet op elkaar maar ze zijn uiteindelijk slachtoffer van dezelfde wooncrisis.
Actie noodzakelijk
Gezien de enorme problematiek pleitte Valente recent nog voor de volgende belangrijke maatregelen:
- Voer het Nationaal Actieplan Dakloosheid samenhangend én voortvarend uit
- Zorg snel voor voldoende betaalbare woningen: voorkomen dakloosheid begint bij een huis
- Bied ruimhartig urgentie aan dakloze ouders met kinderen en zorg ook voor voldoende gezinsopvang
- Waarborg continuïteit en toegang tot opvang voor arbeidsmigranten
- Versnel uitstroom opvang via urgentie sociale huur én zorg voor passende woonzorgplaatsen
De verhalen
Afgelopen weken bracht Valente verborgen dakloosheid letterlijk in beeld door drie mensen te interviewen en fotograferen. Hun verhalen lees je hier.