BW&B: een beeld van ons werkveld en zijn belangrijkste pijlers
Dit artikel is geschreven door een van de leden van Valente.
Elke maand vertellen we over de belangrijkste pijlers in ons werkveld en hoe we dat invullen in de praktijk. Deze maand lees je meer over ‘Wonen en begeleiden’. Wat is dat, betekenisvol leven en hoe helpt begeleiding daarbij? Aan het woord zijn: Neeltje die van Umah-hai zorg kreeg, kunstenares Susan die van begeleider Jos van RIBW Nijmegen & Rivierenland ambulante zorg krijgt en Demian die bij RIBW Brabant beschermd woont.
Betekenisvol leven: steeds vooruit gaan en meer kunnen doen
Neeltje over haar ervaringen bij Umah-hai: ‘Ik zeg weleens dat zonder Umah-hai ik er waarschijnlijk niet meer zou zijn en dat meen ik ook. Ik heb in het verleden veel verschillende hulpverlening gehad. Van Riagg tot Mentrum, niks hielp echt. Verschillende psychiaters, spv’ers en psychologen – niemand wist echt tot mij door te dringen. Misschien lag het aan mij, misschien aan hen, ik weet het niet.
Het ergste wat een psychiater weleens tegen mijn moeder heeft gezegd toen ik te depressief was om uit mijn bed te komen is: ‘Je moet haar gewoon het bed uit trekken’. Alsof dan alles goed zal komen. Het ergste wat er tegen mij persoonlijk, niet één maar twee keer, is gezegd is : ‘Maar jij hebt toch geen nee gezegd?’ Dit soort dingen worden nog steeds gezegd in de psychiatrie. Zolang je het zelf niet hebt ervaren weet je niet wat het is om trauma’s, verslaving of een psychiatrische aandoening te hebben.
Daarom is Umah-hai zo geweldig, deelnemers (geen cliënten of patiënten) en medewerkers weten waar je het over hebt. Soms wil je niet eens wat zeggen en dat is al genoeg. Je hoeft er soms niet eens te zijn. Er is begrip voor iedereen en voor elke situatie.
Ik ben 1 oktober 2012 bij Umah-hai gekomen en 1 december 2012 officieel. Ik heb een proefperiode gehad van twee maanden. Ik kwam te wonen in Doorn waar toen nog het vrouwenhuis was. In het begin had ik nog geen daginvulling, ik hing wat rond in huis en deed niet zo veel. Ik begon mee te doen met het paardenproject, dat hield in: mee naar de manege en daar helpen en paardrijden. Ik begon met één keer per week en dat werd uiteindelijk drie keer per week. Ik vond het best eng om paard te rijden en nadat ik een paar keer gevallen was vond ik het fijner om grondwerk te doen met de paarden. We hebben altijd fijne begeleidsters gehad bij het paardenproject. Het was heel waardevol maar op een gegeven moment kon het niet meer vanwege financiële zaken.
Vervolgens kwam ik soort van per ongeluk in een band terecht, dat is een enerverende periode geweest. Ik was de zangeres van de band en heb veel lol gehad in die periode. Het is uiteindelijk niet zo leuk geëindigd, ik ben er soort van uitgezet. Ook daarbij was Umah-hai een grote steun. Een medewerker is meegegaan naar het laatste gesprek met de band en heeft mij daarbij enorm ondersteund.
Betekenisvol leven is voor mij steeds vooruit gaan, steeds meer kunnen en doen. Ik had tien jaar geleden nooit gedacht dat ik zou zijn waar ik nu ben. Ik was eerst van plan met kinderen te gaan werken. Dat lijkt me nog steeds wel leuk maar nu denk ik dat het misschien wel beter is om wat met mijn ervaringen te doen. Misschien wel binnen Umah-hai zelf.
Dankzij de hulp en ondersteuning van Umah-hai heb ik de regie over mijn leven terug gekregen. Ik heb een geweldig leven. Ik heb vrienden en een lieve broer. Ik heb de mogelijkheid een opleiding te gaan doen. Ik heb een mooi huis. Ik ben een oprecht gelukkig mens en zie een voorspoedige toekomst met mogelijkheden. Ik ben Umah-hai en mijzelf dankbaar hiervoor en sluit af met een zelfgeschreven gedicht uit mijn bundel Dromenvanger.’
Eenzaam maar niet alleen
Ik ben zelden alleen, ik ben wel eenzaam.
Alle letters van alleen zitten in mijn naam.
Vroeger keek ik naar buiten door het raam.
Wilde altijd horen bij wat er buiten was.
Wilde weg ver weg zonder tas.
Had altijd het gevoel dat ik nergens bij pas.
Het gevoel dat je altijd alleen blijft.
Dat niks goed is wat je schrijft.
Het is niet uit te leggen dat gevoel van verdriet.
Het gevoel van ik kan het niet.
Soms overspoelt dit gevoel mij.
Maar over het algemeen ben gelukkig, blij.
Vrolijk, gelukkig en vrij.
‘Contact met andere mensen is mijn houvast’
Kunstenares Susan (65) heeft altijd zelfstandig gewoond, maar is heel blij met de ondersteuning van haar begeleider Jos van RIBW Nijmegen & Rivierenland. ‘Door zijn hulp gaat het beter met me.’ Ook de buurman helpt haar geregeld met dingen in en rond het huis.
In haar voortuin leunt een kronkelende boom tegen een grote berk. Sterker nog, hij lijkt de berk haast te omhelzen, als een trouwe steun en toeverlaat. Het past bij het levensverhaal van Susan. ‘Contact met andere mensen is mijn houvast’, vertelt ze. ‘Ik ben al 33 jaar bezig om meer op eigen benen te gaan staan. Stapje voor stapje lukt dat steeds beter.’
Alleen zijn vindt ze nog wel moeilijk, ook al is ze eigenlijk altijd alleen geweest. Kinderen heeft ze niet en haar langste relatie duurde zes maanden. Vaak weet Susan niet wat ze op een dag kan doen. Ze is dan ook blij als Jos langskomt. Ze hebben dan een goed gesprek over wat haar op dit moment bezighoudt. Hij ondersteunt Susan op diverse levensgebieden, zoals het aangaan van sociale contacten en organiseren van huishoudelijke taken.
‘Ik woon heel fijn en krijg hulp van toffe begeleiders.’
Demian: ‘Omdat ik een deel van mijn hersenbalk mis, vergeet ik veel dingen. Daarnaast heb ik autisme. Daarom heb ik ritme en structuur nodig. Die combinatie is niet handig: mijn ritme vervaagt snel. Voor de buitenwereld kan dat overkomen als luiheid. Mensen overschatten mij soms, omdat ik goed kan praten. Mijn begeleiders van RIBW Brabant helpen me als ik ergens tegenaanloop en herinneren me aan dingen die ik moet doen. Dat vind ik superfijn, maar soms baal ik wel dat het nodig is.
Toch gaat het leven lekker. Ik heb goed contact met mijn familie, een fijne vriendengroep en een leuke baan in spellenwinkel De Dobbelsteen. Daar speel ik ook Magic, één van mijn hobby’s. En via RIBW Brabant woon ik heel fijn, beschermd, en krijg ik hulp van mijn groepje toffe begeleiders. Waarschijnlijk woon ik hier mijn hele leven nog. Ik ben geen toekomstdenker, maar het maakt me bang als ik me voorstel dat ze me er hier uit bonjouren. Het geeft rust dat ik hier een plekje heb én kan houden.’
Bekijk de video over Demian
Over Beschermd Wonen & Begeleiding
Ruim 200.000 volwassenen maken in Nederland gebruik van de zorg die het werkveld Begeleid Wonen en Begeleiding (BW&B) biedt. Het gaat vaak om langdurige zorg en begeleiding (soms in een zorgwoning maar meestal thuis) om op alle leefgebieden mee te kunnen doen in de samenleving (denk aan hulp bij administratie, werk, gezondheid of sociale relaties). De zorg van BW&B is maatwerk, er wordt precies geboden wat de cliënt nodig heeft en dat brengt meer zelfstandigheid en vooral kwaliteit van leven.
Lees ook in deze serie: ‘Meedoen geeft zingeving en het gevoel ertoe te doen’