Landelijke Gezondheidsnota laat geen twijfel: maatschappelijke ggz is de domeinverbinder die we nodig hebben
Op vrijdag 12 december bood het kabinet de Tweede Kamer de Landelijke nota gezondheidsbeleid 2025 – 2028 ‘Samen werken aan gezondheid’ aan.
De Landelijke Nota Gezondheidsbeleid 2025-2028 benadrukt dat gezondheid vooral ontstaat in het dagelijks leven. Wonen, bestaanszekerheid, werk, opvoeding en sociale relaties bepalen of mensen mee kunnen doen. Valente ziet in de Landelijke Nota Gezondheidsbeleid een duidelijke bevestiging van iets wat de sector al langer ervaart. De dagelijkse opgaven van mensen lopen dwars door domeinen heen, en juist daar vervult de maatschappelijke ggz een belangrijke verbindende rol. Dat beeld wordt inmiddels ook ondersteund door recent onderzoek, waarin zichtbaar wordt hoe ondersteuning op meerdere leefgebieden tegelijk bijdraagt aan stabiliteit, zelfredzaamheid en minder druk op zwaardere zorg.
Investeren in leefomgeving, herstel en community werkt
De uitdagingen uit de nota vragen om een andere aanpak en precies daarom onderzocht Valente wat effect heeft. We lieten de vier pijlers van de maatschappelijke ggz onderzoeken op hun resultaten. De uitkomsten laten zien dat community living, herstelvoorzieningen, hybride begeleiding en samenwerking met informele zorg aantoonbaar bijdragen aan stabiliteit, participatie en minder inzet van zwaardere zorg. Deze inzichten sluiten nauw aan bij de landelijke gezondheidsnota en onderstrepen dat investeren in leefomgeving, herstel en community werkt.
Preventie door nabijheid en brede ondersteuning
De maatschappelijke ggz biedt niet alleen begeleiding, maar werkt vooral preventief. Door vroeg aanwezig te zijn in de wijk, door laagdrempelig contact en door ondersteuning op meerdere leefgebieden tegelijk worden problemen sneller opgemerkt en blijft verergering vaak uit. Dit gaat over kleine, alledaagse signalen die grote impact hebben op stabiliteit en gezondheid. Deze manier van handelen sluit direct aan bij de nota, die inzet op vroegsignalering, mentale gezondheid en een sterke sociale basis.
Praktische antwoorden op systeemopgaven
De nota schetst forse uitdagingen rond mentale gezondheid, personeelstekorten en betaalbaarheid. De maatschappelijke ggz biedt oplossingen die direct uitvoerbaar zijn. Digitale en hybride begeleiding vergroten bereikbaarheid en efficiëntie. Informele steun en vrijwilligers versterken de sociale basis. Nieuwe woonvormen en buurtgemeenschappen maken het mogelijk dat mensen in een veilige, inclusieve omgeving naar elkaar omzien. Herstelvoorzieningen en de inzet van ervaringsdeskundigheid dragen daarbij bij aan veerkracht, perspectief en duurzame vooruitgang voor cliënten. Deze werkwijzen helpen om de druk op specialistische zorg te beperken en voorkomen dat mensen onnodig instromen in zwaardere trajecten.
Samenwerking als randvoorwaarde
De maatschappelijke ggz werkt altijd in netwerkverband. Door samen te werken met gemeenten, woningcorporaties, wijkteams en informele netwerken ontstaat een aanpak die domeinoverstijgend werkt en preventie versterkt. De nota vraagt om precies deze integrale manier van werken. In de praktijk van maatschappelijke ggz is dit al realiteit: nabij, vroeg, en altijd gericht op het totale leven van mensen.
Oproep aan het kabinet
Het kabinet komt voor kerst met plannen voor mentale gezondheid. Valente vraagt daarbij nadrukkelijk om gezondheid in brede zin te benaderen. Deze plannen zijn niet los te zien van de brede koers die in de Landelijke Nota Gezondheidsbeleid is uitgezet. Mentale gezondheid hangt direct samen met wonen, bestaanszekerheid, werk, relaties en een sterke sociale basis. Investeren in mentale gezondheid zonder deze leefgebieden mee te nemen blijft symptoombestrijding. Valente roept het kabinet daarom op om de nieuwe plannen te verbinden met deze bredere gezondheidsopgave en de maatschappelijke ggz te betrekken als verbindende schakel tussen de domeinen die gezondheid bepalen.
Bekijk ook: vier maatschappelijke businesscases over de maatschappelijke ggz