Raad van State ook kritisch op voorstel strafbaarstelling Asielnoodmaatregelenwet
Vandaag kwam de Raad van State met een advies over het wijzigingsvoorstel van het kabinet als het gaat om strafbaarstelling in de Asielnoodmaatregelenwet.
Maarten Hijink (directeur Valente): “Ook dit wijzigingsvoorstel van de asielnoodmaatregelenwet is onacceptabel, oneerlijk en onuitvoerbaar. En bovendien juridisch ondeugdelijk, zoals vandaag weer blijkt uit het advies van de Raad van State. Het blijft onduidelijk of hulpverleners nu wel of niet strafbaar zijn. Die onduidelijkheid is slecht voor hulpverleners die gewoon hun werk moeten kunnen doen én voor mensen in kwetsbare situatie die hulp nodig hebben. Dit advies sterkt ons dan ook in onze strijd tegen de strafbaarstelling van vluchtelingen én medewerkers die hen helpen.”
De Tweede Kamer stemde voor de zomervakanties in met de Asielmaatregelenwet met daarbij een amendement dat onrechtmatig verblijf van vluchtelingen in Nederland strafbaar stelt én ook de hulp aan deze mensen. Ondanks maatschappelijk protest, tal van oproepen van maatschappelijke organisaties (waaronder van Valente) stemde de Tweede Kamer voor de wet. Toen de Raad van State vervolgens in een voorlichting aangaf dat er een reële mogelijkheid is dat inderdaad alle hulp aan deze mensen strafbaar zal worden, kwam het kabinet met een wijzigingsvoorstel op de wet. Valente reageerde op de internetconsultatie van dit voorstel en gaf aan dat de wet met dit wijzigingsvoorstel nog steeds onacceptabel, oneerlijk, onuitvoerbaar en juridisch ondeugdelijk is. Kort daarna vroeg de minister de Raad van State om een spoedadvies, wat op 3 november is gepubliceerd.
Belangrijkste kritiekpunten Valente komen terug in advies Raad van State
De Raad van State zet in haar advies vraagtekens bij de juridische deugdelijkheid van de strafbaarheidsstelling als geheel en de novelle (het wijzigingsvoorstel) in het bijzonder. Ook de Raad van State geeft aan dat de strafbaarstelling wezenlijke vragen oproept over nut en noodzaak, uitvoerbaarheid en samenhang met bestaande wettelijke bepalingen. Zo blijft het onduidelijk of hulpverleners nu wel of niet strafbaar zijn. De Raad van State adviseert de regering om hierover in de toelichting bij de novelle in te gaan en zo nodig het voorstel hierop aan te passen. Daarbij stelt de Raad van State dat een eigen wetstraject over strafbaarstelling de voorkeur heeft.
Al met al sluit het advies aan bij de belangrijkste kritiekpunten van Valente op het voorstel van de regering. Zo gaf Valente eerder aan dat het volstrekt duidelijk moet zijn dat hulpverleners niet strafbaar zijn als zij hulp, zorg of opvang bieden. In dat kader stelden wij dat het wetsvoorstel conflicteert met de Wmo omdat gemeenten en opvangorganisaties juist daarin de opdracht hebben om ook vluchtelingen bij huiselijk geweld op te vangen en te beschermen. En ook dat wij een ongewenste vermenging zien van opvang bieden en opsporen. Dit omdat het opvang bieden aan uitgeprocedeerde vluchtelingen strafbaar blijft, tenzij het gemeld wordt aan de politie.
Raad van State benadrukt risico’s zorgmijding, overlast en onveiligheid strafbaarstelling
Valente gaf eerder aan dat door onrechtmatig verblijf van vluchtelingen strafbaar te maken, kwetsbare mensen noodzakelijke opvang, zorg, hulp en bescherming zullen gaan mijden.
De Raad van State bevestigt dat ook in haar advies: “Een gevolg van de nieuwe strafbaarstelling zou volgens verschillende consultatiereacties bovendien kunnen zijn dat vreemdelingen het contact met de overheid vermijden en buiten beeld raken. Dit kan als averechts effect hebben dat de terugkeer naar het land van herkomst wordt bemoeilijkt. Ook elementaire hulp, waar vreemdelingen recht op hebben, zouden zij daardoor niet krijgen. Dit kan maatschappelijke gevolgen hebben, zoals een toename van dakloosheid, overlast en criminaliteit.”
Valente strijd door tegen strafbaarheidstelling
Het advies van de Raad van State bevestigt onze strijd tegen de strafbaarstelling van vluchtelingen én medewerkers die hen helpen. Ook het wijzigingsvoorstel van de regering is onacceptabel, oneerlijk, onuitvoerbaar en ook – zoals uit het advies weer blijkt – juridisch ondeugdelijk.