Reactie Valente op Aanvullend Integraal Zorg- en welzijnsakkoord (AZWA)
Maatschappelijke ggz is onmisbaar – wij brengen sociaal en medisch domein dagelijks samen.
De maatschappelijke ggz verbindt de werelden van zorg en ondersteuning, van behandeling en dagelijks leven. Terwijl het AZWA de beweging van zorg naar gezondheid versterkt, ligt hier een unieke kans om de maatschappelijke ggz steviger te positioneren. Valente-leden werken in buurten en steden, samen met cliënten, naasten, ervaringsdeskundigen en professionals, aan herstel, participatie en gemeenschapszin. Daar gebeurt het.
Ons pleidooi: maak de maatschappelijke ggz een onmisbare pijler in de beweging van zorg naar gezondheid.
Maatschappelijke ggz ís preventie – en doet dat al jarenlang
Herstelondersteunende begeleiding, inloopvoorzieningen, community building en ervaringsdeskundigheid vormen al jaren de basis van het werk van maatschappelijke ggz-organisaties. Daarmee wordt verergering van problematiek voorkomen, wordt terugval beperkt en wordt gewerkt aan blijvende stabiliteit. Dat is preventie in de praktijk: dichtbij mensen, dichtbij hun netwerk.
Een stabiele woonplek is essentieel voor psychisch herstel. Toch ontbreekt in het AZWA een duidelijke strategie voor het voorkomen van dakloosheid, terwijl de relatie met gezondheid evident is. Het vermijden van dakloosheid is een winst voor mens én systeem.
Ons pleidooi: Maak van maatschappelijke ggz en het voorkomen van dakloosheid een expliciet onderdeel van preventiebeleid binnen het AZWA.
Investeer in wat er al is – bouw voort op de maatschappelijke infrastructuur
Valente ziet het belang van investeren in basisvoorzieningen in wijken en buurten. Valente leden zijn al nauw verweven met de bestaande infrastructuur. In herstelacademies, lokale inloop, het ondersteunen van naasten en het scholen van vrijwilligers wordt dagelijks met succes gewerkt aan mentale gezondheid en herstel.
Ons pleidooi: Benut bestaande structuren en expertise in de maatschappelijke ggz om de beweging naar de voorkant te versnellen en te verduurzamen.
Domeinoverstijgend indiceren: verbreed het perspectief
Domeinoverstijgend indiceren is een belangrijke stap richting betere samenwerking en minder bureaucratie. De huidige scope (Zvw en Wmo-hulpmiddelen) is echter te beperkt voor de doelgroep van de maatschappelijke ggz, die met meerdere domeinen tegelijk te maken heeft – vaak langdurig.
Ons pleidooi: Breid domeinoverstijgend indiceren zo snel mogelijk uit naar de langdurige ggz. Werk samen met ons, gemeenten en zorgkantoren aan slimme, samenhangende toegang tot ondersteuning.
Eerstelijn versterken? Kijk naar de maatschappelijke ggz
De maatschappelijke ggz is stevig verankerd in wijken en buurten. Met jarenlange ervaring in vroegsignalering, relatieopbouw, herstelondersteuning en participatie, levert zij een belangrijke bijdrage aan gezondheid en welzijn op lokaal niveau.
Ons pleidooi: Positioneer de maatschappelijke ggz expliciet als onderdeel van de eerstelijn – gelijkwaardig aan andere partners in het wijknetwerk.
Gezamenlijk voor kwaliteit, integriteit en tegen fraude
Een transparante en integere zorgsector vraagt om duidelijke normen, goed bestuur én gezamenlijke verantwoordelijkheid. Valente onderschrijft het belang van stevige kwaliteitskaders en het actief tegengaan van misstanden. Veel leden werken al met het kwaliteitskader woonzorg ggz, dat richting geeft aan verantwoorde zorg in kwetsbare situaties. Dit biedt een goede basis, maar die moet blijvend onderhouden én versterkt worden. Brancheorganisaties hebben geen formele rol in toezicht of handhaving – die ligt bij gemeenten, zorgkantoren, IGJ of NZa. Maar zij hebben wel een belangrijke taak in het versterken van integriteit en kwaliteitsbewustzijn in de sector.
Ons pleidooi: Geef brancheorganisaties een duidelijke positie als aanjager van integriteit en goed bestuur. Niet als toezichthouder, maar als gids en verbinder – met een eigen verantwoordelijkheid in het gezond houden van de sector.
Structurele middelen voor structurele verandering
Tijdelijke doorbraakmiddelen zijn waardevol als aanjager, maar onvoldoende om echte transformatie te borgen. Zonder structurele verschuiving van middelen naar het sociaal domein, blijft preventie kwetsbaar en versnipperd.
Ons pleidooi: Zorg voor structurele financiering van maatschappelijke ggz en preventieve infrastructuur. Dat maakt duurzame resultaten mogelijk.
Tot slot
De maatschappelijke ggz draagt dagelijks bij aan gezondheid, veiligheid, herstel en verbondenheid – in het klein én op systeemniveau. Die kracht verdient een plek in het hart van het AZWA. Niet als randvoorwaarde, maar als dragende pijler.
Ons pleidooi: Werk in de uitvoering van het AZWA samen met partijen die de brug tussen zorg en samenleving al jarenlang slaan – zoals de maatschappelijke ggz.
> Bekijk ook ons Dossier IZA
> Lees ook: Akkoord bereikt over AZWA (Skipr, 2 juli 2025)