De maatschappelijke ggz in de praktijk: het Herstelbureau van HVO-Querido
De maatschappelijke ggz is een onmisbare pijler in de beweging van zorg naar gezondheid. Herstelondersteunende begeleiding, inloopvoorzieningen, community building en ervaringsdeskundigheid vormen al jaren de basis van het werk van maatschappelijke ggz-organisaties. Daarmee wordt verergering van problematiek voorkomen, wordt terugval beperkt en wordt gewerkt aan blijvende stabiliteit. Dat is preventie in de praktijk: dichtbij mensen, dichtbij hun netwerk.
In dit artikel over successen binnen de maatschappelijke ggz tonen we hoe het Herstelbureau van HVO-Querido werkt aan herstel van deelnemers.
Het Herstelbureau van HVO-Querido is een plek waar mensen aan hun persoonlijke herstelproces kunnen werken, ondersteund door medewerkers die zelf ervaringsdeskundig zijn. Het Herstelbureau bestaat sinds 2012 en is toegankelijk voor iedereen, ongeacht achtergrond. Er wordt een huiselijke, veilige sfeer geboden waar je jezelf mag zijn en waar herstel voor iedereen mogelijk wordt geacht.
“Wij zorgen voor een huiselijke sfeer waarin je helemaal jezelf mag zijn.”
Het concept
Het Herstelbureau werkt vanuit de overtuiging dat herstel een uniek, persoonlijk proces is. Medewerkers delen hun eigen herstelverhalen en stimuleren deelnemers om in hun eigen tempo stappen te zetten. Ervaringsdeskundigheid wordt gezien als een belangrijke kennisbron voor goede zorg. Het motto is: “Herstellen doe je zelf, samen komen we verder”.
“We vragen niet om een diagnose, we bieden geen trajecten; iedereen mag in zijn of haar eigen tempo werken aan herstel.”
Het team van het Herstelbureau bestaat momenteel uit 6 trainers met ervaringsdeskundigheid, 2 adviseurs, 1 teammanager, 1 teamcoördinator, 1 officemanager, 1 ondersteunend medewerker, 2 stagiaires en 6 vrijwilligers.
Deelnemers
Het Herstelbureau is er voor mensen die willen werken aan hun herstel, bijvoorbeeld na psychische of sociale problemen. Je kunt er terecht om ervaringen te delen, steun te vinden en nieuwe vaardigheden te ontwikkelen. Dit kan op de locatie zelf, maar ook op andere plekken in de stad, zowel binnen als buiten HVO-Querido. Iedereen is welkom: zowel cliënten van HVO-Querido als anderen die willen werken aan hun herstel.
Aanbod
Het Herstelbureau biedt:
- Herstelgroepen: doorlopende gespreksgroepen waar deelnemers thema’s kunnen inbrengen, ervaringen delen of gewoon luisteren. De groepen worden begeleid door vaste ervaringsdeskundige medewerkers, wat zorgt voor herkenning en vertrouwen.
- Trainingen: er worden diverse trainingen aangeboden, zoals ‘Kennismaken met herstel’, het ‘Wellness Recovery Action Plan (WRAP)’, ‘In Gesprek over Zin’ en ‘Mindfulness’. Deze trainingen bestaan uit een vast aantal bijeenkomsten en worden afgesloten met een certificaat.
- Creatieve en bewegingsactiviteiten: naast praten kun je ook deelnemen aan creatieve workshops. 1 Het Herstelbureau kent een bredere scope dan de maatschappelijke GGZ en is breed toegankelijk.
- Inloop (‘De Vrijplaats’): een laagdrempelige inloop waar je koffie of thee kunt drinken, informatie kunt krijgen, een luisterend oor vindt of gewoon even kunt zijn.
- Ontwikkeling van ervaringsdeskundigheid: ‘Werken met eigen ervaring’. Stap voor stap kun je kennismaken met het inzetten van je eigen ervaring en eventueel zelf ervaringsdeskundige worden.
Ervaringsdeskundigheid
Werken met ervaringsdeskundigheid betekent binnen HVO-Querido dat medewerkers hun eigen ervaringen met herstel inzetten om anderen te ondersteunen in hun herstelproces. Dit gaat bijvoorbeeld over ervaringen met dakloosheid, psychische problemen of verslaving. Deze persoonlijke ervaringen worden niet zomaar gedeeld: medewerkers zijn of worden geschoold om hun ervaringen op een professionele en zorgvuldige manier in te kunnen zetten.
Ervaringsdeskundigheid speelt een belangrijke rol binnen het Herstelbureau van HVO-Querido. Ervaringsdeskundig medewerkers begeleiden gespreksgroepen, trainingen en zelfhulpgroepen, waarbij ze hun persoonlijke herstelverhaal delen en een luisterend oor bieden. Dit zorgt ervoor dat deelnemers zich gezien, gehoord en gesteund voelen. Dankzij hun eigen ervaringen kunnen ervaringsdeskundig medewerkers zich goed inleven in anderen, wat bijdraagt aan een open sfeer en vertrouwen binnen de groep. Hun aanwezigheid biedt niet alleen herkenning, maar ook hoop en inspiratie: zij laten zien dat herstel mogelijk is, ook wanneer dat voor deelnemers op dat moment nog ver weg lijkt.
De inzet van ervaringsdeskundigheid brengt veel waarde met zich mee. Het contact met iemand die vergelijkbare situaties heeft meegemaakt, zorgt voor herkenning en een gevoel van gelijkwaardigheid. Deelnemers durven eerder hun verhaal te delen en voelen zich minder alleen.
Ervaringsdeskundig medewerkers staan naast de deelnemers, wat helpt om sneller een vertrouwensband op te bouwen. Daarnaast geven zij praktische tips en motiveren zij vanuit hun eigen herstelproces.
Naast de medewerkers van het Herstelbureau zijn er in toenemende mate medewerkers van HVO-Querido die (leren) werken met hun ervaringsdeskundigheid, zoals persoonlijke en ondersteunende begeleiders en coaches.
De groep van ervaringsdeskundige medewerkers bestaat inmiddels uit 45 medewerkers. Voor het ontwikkelen dan wel op pijl houden van hun ervaringsdeskundigheid volgen zij training, deskundigheidsbevordering en intervisie bij het Herstelbureau. Aanvullend volgen zij een opleiding. Dat kan intern bij HVO-Querido bij de opleiding Howie the Harp, of door het volgen van een externe opleiding voor het verder ontwikkelen van ervaringsdeskundigheid.
Het Herstelbureau maakt ruimte voor cliënten die hun herstelervaring professioneel willen inzetten. Hiervoor zijn trainingen beschikbaar. Op die manier kunnen ook zij doorgroeien tot ervaringsdeskundigen die anderen op hun (herstel)pad ondersteunen.
Meer informatie: Het Herstelbureau van HVO-Querido
Dit is een artikel uit onze serie over de maatschappelijke ggz.
Bekijk ook:
> Ons dossier maatschappelijke ggz
> Toekomstscenario’s beschermd wonen en begeleiding (video)
> Vier maatschappelijke business cases over de maatschappelijke ggz
> Een overzicht van Valente-leden dat werkzaam is binnen de maatschappelijke ggz