Laura woont in een skaeve huse: ‘Ik wil gewoon graag met rust gelaten worden’
Ze was van huis uit niet voorbereid op de maatschappij en sociaal contact, vertelt Laura (74). Daardoor lukte het haar nooit goed om in een gewone buurt te wonen. Ze wil vooral dat mensen zich niet te veel met haar bemoeien – daarom woont ze in een skaeve huse. Hoe is het om daar te wonen?
Een buurtje voor mensen die overal zijn weggestuurd of weggepest. Zo omschrijft Laura* de skaeve huse waar ze woont. Op het terrein in Leidsche Rijn staan zeven units, waaronder die van haar. ‘Ze kunnen wel zeggen dat ik het aan mezelf te danken heb, maar het had vooral met miscommunicatie met de buren te maken. Buren denken dan weleens dat er met mij niet te praten valt, en dan praten ze alleen maar óver me. Afgezien van het feit dat het irritant is, worden dingen onduidelijk of verkeerd overgebracht. En op die manier is het helemaal misgegaan.’
Onvoorbereid op de maatschappij
Voor Laura hier kwam, woonde ze in flats en bij begeleid wonen. ‘Ik was tot mijn zesde thuisgehouden en was helemaal geen andere mensen gewend, behalve mijn zusje. Ik had nooit veel sociale contacten en mijn ouders ook niet. Eenmaal op school wist ik niet wat ik met andere kinderen moest, en zij niet met mij. Dat heb ik nooit zo goed geleerd.’
Tekst gaat verder onder de afbeelding
Later ging het wat beter, maar haar eerste woonervaring was ook niet positief. Op haar 23e ging Laura uit huis; laat voor die tijd. ‘En dat ging meteen mis. Ik was dus helemaal niet voorbereid op de maatschappij. Buren dachten rare dingen over me en zorgden dat anderen bang voor me werden, mensen die me nog nooit hadden ontmoet.’ Dat heeft een hoop verpest, zegt ze. ‘Ze hebben me een inrichting in gekletst. Daar kreeg ik pillen, waar ik een zombie van werd. Sindsdien kan ik maar korte tijd aan één stuk inspannen.’
Eigen manier
Laura woont hier nu zeven en een half jaar en heeft het aardig naar haar zin. Het is prettig om alleen te wonen, geen directe buren. De woning had ze liever groter gehad maar is ook niet klein. Met de andere bewoners kan ze het best vinden. ‘Maar soms willen ze zich te veel met me bemoeien. Dat geldt ook voor de begeleiding trouwens. Ik wil gewoon graag met rust gelaten worden. Ik kan geen 24 uur per dag sociaal contact verdragen. Dat vond ik bij mijn ouders al te veel.’
De andere skaeve huse bewoners zijn voornamelijk mannen, maar onveilig voelt ze zich niet. ‘Een buurman die meent mijn aandacht steeds te moeten trekken is wel irritant. Maar ik kan ze wel aan, dus dat is niet zo’n probleem.’
Af en toe zijn er wel eens buren welkom hoor, maar liever loopt ze dan naar hun unit. Laura verzamelt veel en daarom heeft ze niet graag mensen over de vloer. ‘De begeleiding bemoeit zich veel met mijn huishouden. Ik heb mijn eigen manier om dingen te doen, dat moet dan anders en dan kan ik dingen niet meer terugvinden.’
Tekst gaat verder onder de afbeelding
Ze is veel tijd kwijt aan het heen en weer zetten van spullen. ‘Omdat het moet bij de controle. En soms daarna omdat ik het gewoon weer terug wil hebben. Het kost veel energie om een evenwicht te vinden tussen de regeltjes en wat ik zelf wil.’
Prikkelarm
Behalve verzamelen is Laura graag in haar tuin bezig met planten, bloemen en soms kweekt ze haar eigen fruit of groente. Ook gaat ze wel eens winkelen in het winkelcentrum vlakbij.
In het begin lagen de skaeve huse in de natuur, maar intussen zijn ze helemaal ingebouwd tussen flats en woonwijken. Prikkelarm, zoals skaeve huse willen zijn, is het voor niemand meer. Over een paar jaar wordt er mede daarom een nieuwe locatie gezocht. Laura hoopt dan gewoon mee te verhuizen, naar een nieuwe plek waar ze fijn kan wonen en een beetje met rust wordt gelaten. ‘Voor zover ik me ergens thuis kan voelen, voel ik me hier thuis.’
*Laura is niet haar echte naam. Omdat ze dus graag met rust gelaten wil worden, gebruikt ze voor dit interview liever een pseudoniem.
Skaeve huse in Leidsche Rijn
Op de skaeve huse-locatie in Leidsche Rijn van de Tussenvoorziening wonen zeven bewoners, in de leeftijd van ongeveer veertig tot zeventig jaar. De plek bestaat inmiddels zo’n zeven à acht jaar en is vanaf het begin bedoeld als een prikkelarme woonomgeving voor mensen die door bepaald gedrag – zoals verzamelwoede, verslaving of psychiatrische problematiek – moeilijk in een gewone woonwijk kunnen wonen.
De bewoners krijgen hier intensieve begeleiding, vertelt Jop die er al zes jaar individueel begeleider is. ‘Elke begeleider ondersteunt één of twee bewoners, naast een team van ondersteunende begeleiders dat overdag aanwezig is voor dagelijkse zaken zoals samen koken, terreinonderhoud en praktische hulp vanuit de beheerdersunit.’ Er wordt bewust gekozen voor relatief veel begeleiding, waardoor bewoners meer stabiliteit en groei ervaren. Voorbeelden zijn het beter omgaan met verzamelen of verminderd alcoholgebruik.
De huidige locatie is tijdelijk en er wordt gezocht naar een nieuwe plek. In de beginjaren lag de locatie in een rustige omgeving, maar inmiddels is de wijk eromheen gebouwd, waardoor de prikkelarme situatie grotendeels verdwenen is. Dat levert soms overlastmeldingen op uit de buurt.
‘Toch biedt deze woonvorm bewoners vaak voor het eerst in lange tijd de kans om langere tijd op één plek te wonen, wat zorgt voor meer rust en stabiliteit. Opvallend is dat veel bewoners hier bovendien hoogopgeleid zijn, wat het beeld van de doelgroep soms nuanceert.’
